Park Krajobrazowy "Chełmy" został utworzony 29 czerwca 1992 roku rozporządzeniem Wojewody Legnickiego. Jego powierzchnia wynosi 148,8 km2, zaś otuliny - 135,7 km2. 12 grudnia 1997 roku również rozporządzeniem Wojewody powierzchnia parku została zwiększona do 159,99 km2, a otuliny zmniejszona do 124,7 km2. 

   Park chroni duży fragment wschodniej części Pogórza Kaczawskiego w Sudetach Zachodnich. Jest to teren wyżynny z dominującymi tu wysokościami 350-400 m n.p.m. Do najwyższych kulminacji Parku należą: Mszana (475 m n.p.m.), Jastrzębna (468 m n.p.m.), Czartowska Skała (463 m n.p.m.), Rosocha (464 m n.p.m.) i Dębnica (463 m n.p.m.). Najniższy zaś punkt Parku znajduje się na wysokości 188 m n.p.m. na wschód od wsi Sichów, w dolinie potoku Błotnica. Znamiennym rysem krajobrazu północno-wschodniej części "Chełmów" jest wyraźnie widoczna w terenie krawędź, oddzielająca obszar górzysty od części nizinnej Dolnego Śląska. Do innych ważnych elementów rzeźby krajobrazu "Chełmów" należą: płaskie zrównania na wysokości powyżej 350 m n.p.m. z licznymi rozczłonkowanymi płaskodennymi dolinkami; głęboko wyżłobione dolinki wciosowe, niekiedy o cechach przełomów; pagóry twardzielowe, zbudowane ze skał odporniejszych niż te, które występują w ich otoczeniu. 

   Drugim, po rzeźbie terenu istotnym walorem Parku są lasy, zajmujące połowę jego powierzchni. Tutejsze lasy liściaste należą do najlepiej zachowanych na całym obszarze Sudetów. Tworzy je szereg gatunków drzew, jak: dąb szypułkowy i bezszypułkowy, klon pospolity i jawor, lipa drobnolistna i szerokolistna, olsza czarna i szara a także buk, czereśnia, grab, jarząb brekinia, jesion wyniosły, jodła, świerk, wiąz górski. Dużą osobliwością Parku są dwa rzadkie zespoły leśne - jaworzyna górska oraz las klonowo - lipowy. 

   Trzecim walorem "Chełmów" jest bogactwo florystyczne. W Parku rosną aż 44 gatunki roślin naczyniowych, chronionych w Polsce, z których wiele posiada swoje jedyne stanowiska w byłym woj. legnickim. Na terenie Parku można spotkać wiele innych roślin górskich i podgórskich, rzadkich w skali Polski, bądź województwa. Spośród roślin niższych odnotowano tu stanowiska 48 gatunków śluzowców, 18 gatunków wątrobowców oraz aż 178 gatunków i form mchów. 

   Czwartym walorem tego obszaru jest zróżnicowana i bogata fauna. Z bezkręgowców na uwagę zasługują pająki, których stwierdzono tu 61 gatunków oraz ślimaki, reprezentowane przez 72 gatunki z 15 grup zoogeograficznych. Spośród kręgowców najciekawszy jest minóg strumieniowy, wpisanych do Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt oraz salamandra plamista - Park jest dużą ostoją tego płaza. Bogata jest również awifauna lęgowa tego obszaru z derkaczem (gatunkiem ginącym w Europie) sóweczką, bocianem czarnym, dzięciołem zielonosiwym, krzyżodziobem świerkowym, muchołówką białoszyją i małą, pliszką górską, siniakiem, trzmielojadem, zimorodkiem. Żyje tu również duża populacja herbowego zwierzęcia Parku - muflona. 

   Park leży w całości w granicach historycznych Śląska. Znajdują asię tu liczne relikty kultury materialnej typowej dla pogranicza polsko - czesko - niemieckiego, a jej najstarsze ślady spotyka się na peryferiach Parku wzdłuż rzeki Kaczawy, Nysy Szalonej i jej dopływów. Istnieją tu liczne grodziska oraz zachowane fragmenty wałów obronnych tworzących łańcuch umocnień wzdłuż szlaków komunikacyjnych. O wczesnośredniowiecznym osadnictwie na tym terenie świadczą również najstarsze historyczne wzmianki o miejscowościach (wieś Słup była wymieniona po raz pierwszy w roku 1127, Chełmiec w 1202, Pomocne w 1203, Pogwizdów w 1202, Sichów w 1217). Ważną rolę w rozwoju osadnictwa odegrał zakon Cystersów z Lubiąża, którego działalność trwała od XIII do XIX w. Widoczne są ślady działalności zakonu w Winnicy - kompleks budynków zarządu dóbr z XIII w. oraz w miejscowościach takich jak Słup, Pomocne, Męcinka, Chroślice oraz droga krzyżowa z Męcinki na Górzec (XVIII w/XIX w). 

   Obszar Parku posiada wysokiej rangi różnorodne walory turystyczne. 

   Miejsca wypoczynkowe (Słoneczna Łąka w Myśliborzu, Bogaczów, Muchów, Leszczyna), przeznaczone głównie dla turystów zmotoryzowanych. Głównym ośrodkiem ruchu turystycznego o tendencjach rozwojowych jest Centrum Edukacji Ekologicznej i Krajoznawstwa w Myśliborzu ze schroniskiem młodzieżowym, całorocznym kategorii I - 60 miejsc. Dodatkowo funkcjonuje BAR" Kaskada" - Pokoje gościnne - 12 miejsc noclegowych. 

   Główne formy turystyki - w oparciu o potencjał programowy CEEi K "Salamandra" w Myśliborzu na terenie Parku rozwija się głównie turystyka kwalifikowana (piesza, górska, rowerowa i przyrodnicza, głównie szkolna).